Anadan olduğu yer

 Azərbaycan, Şamaxı şəhəri

 

Təvəllüdü

 26.01.1937

Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi

 Ali

Elmi dərəcəsi

Biologiya üzrə elmləri doktoru

Elmi rütbəsi

 dosent

Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı

 

 

 

2411.02

Bitki fiziologiyası

Ali bitkilər xloroplastlarının fotokimyəvi reaksiyalarında lipid təbiətli maddələrin və fosfolipidlərin rolu haqqında

Doktorluq dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı




2411.02

Bitki fiziologiyası

Bitkilərin fotosintetik aparatının ekstremal faktorlara adaptasiyasının molekulyar əsasları

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

- xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

- beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

 
129

 
92

 

  

45

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı

 

Kadr hazırlığı:     

- fəlsəfə doktorlarının sayı

- elmlər doktorlarının sayı

 

3

 

Əsas elmi nailiyyətləri

Fotosintetik sistemlərin formalaşma prosesinin zəifliyi və xloroplastların oksigen ayıran sisteminin (OAS) həssaslığı ilk növbədə bütün stress hallarda pozulan, fotosintetik aparatda aparıcı rol alan piqment-zülal komplekslərin davamlılığı müəyyən olunmuşdur. 24 və 48 saat müddətində elektroforez zamanı metalların təsiri nəticəsində oliqomer, dimer və işıq toplayan kompleks qeyd olunmur, halbuki apozülallar bu zonalarda iştirak edir. Ehtimal olunur ki, bu metallar xlorofilin formalaşma və toplanması prosesini pozur, bu da fotosistemlərin kooperasiyasının pozulması-na gətirib çıxarır. 10-3M qatılıqda metal ionlarının buğda cücərtiləri yetişdirilən mühitə təsiri zamanı işıq toplayan kompleksin monomer formalarının artmasına və eyni zamanda onun oliqomer və dimer formalarının azalmasına səbəb olur. Tilakoid membranının metallarla işlənilməsi aşağı molekulyar çəkili xlorofil-zülal komplekslərinin əhəmiyyətli miqdarda çoxalması işıq toplayan kompleksin monomerizasiyası ilə əlaqədardır. Biz hesab edirik ki, bu tilakoid membranının stresdən qorunmasının universal prosesidir. Oksidləş-mə stresini aradan qaldırmaq məqsədilə Azərbaycan florasından alınmış antioksidant xüsusiyyətli  adaçayı (Salvia officinalis L.), şirin biyan kökü (Radix glycyrrhizae) və relikt bitki Danae racemosa bitkilərinin ekstraktları istifadə olunmuşdur. Ağır metalların elektron nəqli zəncirinə təsirinin öyrənilməsi nəticəsində Co2+ və Ni2+ ionları pH mühitindən asılı olaraq toksiki effekt göstərirlər və akseptor tərəfi ilə qarşılıqlı əlaqədə olurlar, həmçinin Al3+, Zn2+ və Mn2+ ionları akseptor tərəfinin komponentinə təsir edir. Eyni zamanda Al3+ və Mn2+ ionları yalnız turş mühitdə meydana çıxırlar.

Elmi əsərlərinin adları

  1. Chlorophyll-protein complex development of wheat chloroplasts under water deficiency//Photosynthesis, v. 2: 53-58, 1988, Bulgaria, Varna;
  2. Effect of specific extrinsic polypeptide release on delayed light emission and oxygen evolving patterns in photosystem 2 particles//Photosyn-thetica 25(4): 557-565, 1991;
  3. Chlorophyll-stability in relict plants under photoinhibition//16th International congress of biochemistry and molecular biology, New-Delhi, India, 1994;
  4. Состояние хлорофилл-белковых комплексов РЦ ФС II и ССК при воздействии на проростки пшеницы Cd2+ и Co2+//Актуальные проблемы биоэкологии. Сборник материалов II Международный научно-практической конференции, 2010, Москва, с. 168-172;
  5. Molecular operation of metals into the function and state of Photosystem II//Metallomics DOI:101039/c1mt00100K, 2011, 3, p. 1362-1367, impact factor: 3.592

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü 

  1. Azərbaycan Botaniklər Cəmiyyəti
  2. Avropa bitki fizioloqları və biokimyaçıları cəmiyyəti
  3. Biofiziklər cəmiyyəti

Pedaqoji fəaliyyəti

 

Digər fəaliyyəti 

AMEA Botanika İnstitutunun Elmi Şurasının və Azərbaycan MEA Botanika İnstitutu nəzdində fəaliyyət göstərən D.01.061 Dissertasiya Şurasının üzvü

Təltif və mükafatları

1.”Əmək veteran” medalı – 1980-ci il

2.”SOROS” qrantı – 1993-cü il

3.AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı (2010, 2012-ci illər)

Əsas iş yeri və ünvanı

AMEA Botanika İnstitutu, AZ1004, Azərbaycan Respublikası, Bakı ş., Badamdar şosesi, 40

Vəzifəsi

 Biofizika laboratoriyasının müdiri

Xidməti tel.

(+994 12) 5398608

Mobil tel.

(+994 55) 6032734

Ev tel.

(+994 12) 5382348

Faks

 

Elektron poçtu

 inna.kurbanova@yahoo.com