Anadan olduğu yer

Təvəllüdü

Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi

Elmi dərəcəsi

Elmi rütbəsi

Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı

03.00.05 (hazırda 2417.01), Botanika

Doktorluq dissertasiyasının mövzusu:

- ixtisas şifri

- ixtisasın adı

- mövzunun adı

 2430.01, Mikologiya

“Meşə ağaclarının göbələkləri, fitopatogen növlərin taksonomiyası və filogeniyası”

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

- xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

- beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı

Kadr hazırlığı:     

- fəlsəfə doktorlarının sayı

- elmlər doktorlarının sayı

1

Əsas elmi nailiyyətləri

Azərbaycanda meşə əmələ gətirən ağac növlərinin göbə­lək­lərinin növ tərkibi müəyyən edilmişdir. Meşə ağacla­rında xəstəlik törədən patogen və potensial patogen göbələk növləri tədqiq edilmişdir.

İlk dəfə olaraq Azərbaycanda şabalıd (Castanea sativa), qarağac (Ulmus minor) odunca­ğının və enliyarpaqlıların kök çürüməsi törə­diciləri olan Cryphonectria parasitica, Ophiostoma novo-ulmi, Armillaria mellea növləri morfoloji və molekulyar yanaşmalar tətbiq etməklə aşkar edilmiş, xəstəlik törədiciləri olması  patogenlik testi qoymaqla eksperimental yolla təsdiq edilmişdir. Respublikada Cryphonectria parasitica göbələyinin popul­yasiyası fenotipik və genetik markerlərin köməyi ilə tədqiq edilmiş və göbələyin Avropada yayılanlardan fərqli vegetativ uyğunluq tipləri, cütləşmə tipləri və dominant genotipi müəyyən edilmişdir.

Azərbay­canda endem şam ağacından (Pinus brutia subsp. eldarica) Ophiostoma ips göbələyi və onun həşərat vektorları olan qabıq böcəkləri (Coleoptera: Scolytidae, Orthotomicus erosus və Hylurgus ligniperda) aşkar edilmişdir. Böcək növlərinin Azərbaycana yaxın zaman­larda introduksiya edilməsinə dair ehtimal irəli sürülmüşdür. 

Reduksiya olunmuş morfoloji əlamətlərə və yüksək pleomorf təbiətə malik Sporothrix anamorflu Ophiostoma növlərinin morfoloji və rDNT operonunun 5.8S geni daxil olmaqla da­xili transkripsiya sahələrinin (ITS1/ITS2) və β-tubulin geni­nin (BT2) bir hissəsinin ardıcıllıqları əsasında ətraflı filo­ge­ne­tik analizi verilmişdir. Aşkar edilmişdir ki, O. stenoceras hesab edilən növ özü bir neçə növdən ibarət heterogen kompleksi təmsil edir.

O. quercus – O. piceae kompleksində Ophiostoma quercus növünün sərhədləri mikro-morfoloji və dörd gen sahəsinin (5.8S geni daxil olmaqla ITS1/ITS2, BT2, TEF1-α, HIS) DNA ardıcıllıqları əsasında tədqiq edilmiş, O.quercus növünün sərhədləri müəyyən edilmiş, kompleksdə olan digər növlərin sinonim statuslarına aydınlıq gətirilmişdir.

Elm üçün Ophiostoma,  Raffaellea və Sporothrix cinslərinə aid 9 yeni növ təsvir edilmişdir.

Mikoparazit Tuberculina cinsi göbələklərində konidio­ge­nezin digər Basidiomycota göbələklərindən fərqli xüsu­siy­yətləri aşkar edilmişdir.

Azərbaycanda unlu şeh göbələkləri (Erysiphales) araşdırılmış, 134 növdən ibarət siyahı hazırlanmış və Erysiphe azerbaijanica elm üçün yeni təsvir edilmişdir.

Tədqiqatlar CAR-ın Pretoriya Universitetinin Meşə və Kənd Təsərrüfatı Biotexnologiya İnstitutunda PostDok Proqram üzrə, STCU №3625 (2006-2008), № 4797 (2009-2011); UNESCO/Keizo Obuchi Research Fellow­ships Programme (2005-2006); EİF-2010-1(1) (2010-2011), 2013-9(15) (2015), AMEA-CNR 2015 (2016-2017)  və s. layihələr çərçivəsində aparılmışdır.

Elmi əsərlərinin adları

Mustafabayli E., Aghayeva D.N. 2019. New mushroom records for Azerbaijan. Ukrainian Botanical Journal, 2019, 76(4) 356-361, doi.org/10.15407/ukrbotj76.04.356

Aghayeva D.N., Rigling D., Meyer J., Mustafabeyli E. 2018. Diversity of fungi occurring on the bark of Castanea sativa in Azerbaijan. Acta Horticulture P. 79-86. https://doi.org/10.17660/ ActaHortic.2018.1220.12

Abasova L.V., Aghayeva D.N., Takamatsu S. 2018. Erysiphe azerbaijanica and E. linderae: two new powdery mildew species (Erysiphales) belonging to the Microsphaera lineage of Erysiphe.  Mycoscience. 59:  181-187.

Abasova L.V.,  Aghayeva D.N., Takamatsu S.  2018. Notes on powdery mildews from Azerbaijan I. Genus Erysiphe. (in print).  Current Research in Environmental & Applied Mycology (CREAM). 8(1): 30-53.

Aghayeva D.N., Rigling D., Prospero S. 2017. Low genetic diversity but frequent sexual reproduc­tion of the chestnut blight fungus Cryphonectria parasitica in Azerbaijan.  Forest Pathology. 2017. 47(5) DOI: 10.1111/efp.12357

Meyer J.B., Trapiello E., Senn-Irlet B., Sieber T.N., Cornejo C., Aghayeva D.N., González A.J., Simone P. 2017. Phylogenetic and phenotypic characterization of Sirococcus castaneae comb. nov. (Syn. Diplodina castaneae), a fungal endophyte and potential pathogen of the European chestnut.  Fungal biology. 121: 625-637.

Aghayeva D.N., Lutz M., Piątek M. 2016. Transmission electron microscopy of Tuberculina species (Helicobasidiales) reveals an unique mode of conidiogenesis within Basidiomycota. Fungal Biology, 120: 1010-1016.

Wall J.R., Aghayeva D.N. 2014. The practice and importance of chestnut cultivation in Azerbaijan in the face of blight, Cryphonectria parasitica (Murrill) Barr. Ethnobotany Research and Applications. 12: 165 - 174.

Harrington T.C., Yun H.Y., Lu Sh-Sh., Goto H., Aghayeva D.N., Fraedrick S.W. 2011.  Isolation of Raffaelea lauricola and other symbionts from the redbay ambrosia beetle, Xyleborus glabratus, in Taiwan and Japan. Mycologia.103 (5):1028 - 1036.

Harrington T.C., Aghayeva D.N., Fraedrick S.W. 2010. New combinations in Raffaelea, and four new species from the redbay ambrosia beetle, Xyleborus glabratus.  Mycotaxon. 111(5): 337 - 361.

Harrington T.C., Fraedrick S.W., Aghayeva D.N. 2008. Raffaelea laurelensis, a new ambrosia beetle symbiont and pathogen on the Lauraceae.  Mycotaxon. 104: 399- 404.

Aghayeva D.N., Harrington T.C. 2008.  First report of Cryphonectria parasitica on chestnut (Castanea sativa) in Azerbaijan.  Plant Pathology. 57: 383.

Aghayeva D.N., Wingfield M.J., Kirisits T., Wingfield B.D. 2005. Ophiostoma dentifundum sp. nov. from oak in Europe, characterized using molecular phylogenetic data and morphology. Mycological Research. 109 (10):1127 – 1136.

Aghayeva D.N., Wingfield M.J., de Beer Z.W., Kirisits T. 2004. Two new Ophiostoma species with Sporothrix anamorphs from Austria and Azerbaijan. Mycologia. 96 (4):865 – 877.

Aghayeva D.N. 2001. Mycobiota of Castanea sativa Mill. in Azerbaijan (2001). Forest Snow Landscape Research. 76(3): 405- 408

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü 

Azərbaycan Botanikləri cəmiyyətinin üzvü, üzvlük vəsiqəsi № 5;

Pedaqoji fəaliyyəti

Bakı Dövlət Universiteti, bakalavr pilləsi üzrə tədris – 1999, 2000, 2013, 2014, 2015;

Digər fəaliyyəti 

AMEA-nın Botanika İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü (1998-hazıradək);

AMEA Botanika İnstitutunun “Plant and Fungal Research” jurnalının baş redaktor müavini (2018- hazıradək);

Azərbaycan Botaniklər Cəmiyyəti ictimai birliyinin “Azerbaijan Journal of Botany” jurnalının köməkçi redaktoru (hazıradək);

Təltif və mükafatları

Birləşmiş Millətlərin Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının mükafatı (UNESCO/Keizo Obuchi Research Fellowships Programme) mükafatı (2006);

Əsas iş yeri və ünvanı

Vəzifəsi

Xidməti tel.

Mobil tel.

Ev tel.

Faks

Elektron poçtu