| Anadan olduğu yer | Azərbaycan |
|
| Təvəllüdü | 1955 | |
| Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi | Azərbaycan Dövlət Universiteti | |
| Elmi dərəcəsi | Biologiya elmləri doktoru | |
| Elmi rütbəsi | dosent | |
| Namizədlik dissertasiyasının ixtisas şifri, ixtisasın adı və mövzusu | 03.00.05. Botanika Böyük Qafqazın ( Azərbaycan Respublikası daxilində) yayılmış Rubus L. cinsi növlərinin fitokimyəvi tədqiqi | |
| Doktorluq dissertasiyasının ixtisas şifri, ixtisasın adı və mövzusu | Bioloji ehtiyatlar- 2432.01 Böyük Qafqazın (Azərbaycan Respublikası daxilində) yabanı meyvə-giləmeyvə bitkilərinin bioekoloji, fitokimyəvi xüsusiyyətləri və onların elmi əsaslarla istifadəsi | |
| Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı | 125 | |
| Xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı | ||
| Beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı | 20 | |
| Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı | 4 | |
| Kadr hazırlığı: - fəlsəfə doktorlarının sayı - elmlər doktorlarının sayı |
2 | |
| Əsas elmi nailiyyətləri | Azərbaycan florasında yayılmış yaban meyvə-giləmeyvə növlərinin sistematik tərkibi, bioekoloji, fizikimyəvi xüsusiyyətləri, arealları, ehtiyatı, müasir vəziyyəti, onların biotik və abiotik təsirlərə münasibətinin araşdırılması nəticəsində bir sıra mühüm elmi və təcrübi əhəmiyyət daşıyan məsələlər həll edilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, onların əsas hissəsini Rosaceae fəsiləsinin (14 cins, 65 növ) fəsiləsinin nümayəndələri təşkil edir. Malus, Prunus, Pyrus forma əmələ gətirmə prosesinin fəallığı aşkar edilmiş, mühüm təsərrüfat əhəmiyyətli əlamətləri olan formaların seçilməsi, genofondun yaxşılaşdırılmasında, seleksiya işlərində istifadəsi tövsiyyə edilmişdir. Meyvə-giləmeyvə bitkilərinin meyvələrinin tərkibində quru maddə, şəkərlər, üzvi turşular, amin turşular, C vitamini, karotinoidlər, antosianlar, katexinlər və b. Maddələrin kəmiyyəti və keyfiyyət tərkibi müəyyən edilmişdir. Aşkar edilmişdir ki, meyvələr qidalı və bioloji fəal maddələrin miqdarı növ mənsubiyyətindən, bitdiyi torpaq, iqlim amillərindən asılıdır. Mineral və üzvi maddələrlə zəngin torpaqlarda birinci mənşəli maddələrin, az münbit torpaqlarda bioloji fəal maddələrin miqdarı yüksək olur. Bu maddələrin miqdarına bitkinin bitdiyi coğrafi məkan, şaquli zonallıq, yerin ekspozitsiyası və sırasında korrelyasiya müəyyən edilib. Quru, yerin cənub və şərq hissəsində, orta dağ qurşağına kimi şəkərlərin miqdarı yüksək olur, üzvi turşuların miqdarı rütubətli, orta dağ qurşağından sonra qərb və şimal yamaclarda əksinə olur. Belə qanunauyğunluq BFM toplanmasında da aşkar edilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, meyvələrdə aşkar edilmiş maddələrin keyfiyyət tərkibi növün əsas ölçülərindən biri olub, təbii tarixi inkişaf prosesində qazanılmış əlamətdir və ekoloji amillərin təsirindən dəyişilmir. Meyvələrdə qidalı və BFM miqdarının bitkinin böyümə və inkişaf fazalarından asılılığı qanunauyğunluq aşar edilmişdir. Meyvələrdə şəkərlərin maksimum miqdarı bioloji yetişmə fazasında, üzvi turşular formalaşması çox olur. | |
| Elmi əsərlərinin adları | 1. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н. Химический состав некоторых видов ежевики флоры Азербайджана.Раст. ресурсы, №3, 1985, с. 340-343. 2. Новрузов Э.Н., Мустафаева Л.А. Биохимическая характеристика плодов бояришника, интродуцированных в Азербайджане. Бюл. ГБС, Вып. 38, 1985. с. 28-30 3. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н. Видовой состав и урожайность видов Rubus L. в Азербайджане.Раст. ресурсы, №4, 1988. с.510-516. 4. Novruzov E.N., Mustafayeva L.A.Anthocyans of Adelia neo-mexicana Fruit. Химия Природных Соединений. Т. 2002 №4.с.352-353. 5. Новрузов Э.Н., Шамсизаде Л.А., Мустафаев Н.Ш. Флавоноиды и антоционы из Alhagi psendoolhagi// ХПС, 2009, №2, с. 213-215. 6. Novruzov E.N., Mustafayeva L.A., Mammadova Sh.M. Biological active constitutions of seabuckthorn oil Hippophae rhamnoides L. ssp. Caucasica Roiss / Proc. Of 4th İSA Conference, 2009, p. 15-17. 7. Шамсизаде Л.А. Биологические особенности, распространение, произрастающие на юга – востоке Большлгл Кафказа // Труды Общества Ботаников Азербайджана, 2010, т.1, с. 223-231. 8. Шамсизаде Л.А., Мамедова Ш.М. Биохимическая характеристика некоторых плодоягодных лекарственных растений/ Мат. ХIХ Межд. Симпоз. «Нетрад. растен. Селекция и генетика. Эниология. Экология и здоровье». Алушта: 2010, с.210-213. 9. Шамсизаде Л.А., Новрузов А.Р. Антоцианы семян Rosa spinosissima L. / Конференция «Актуальные проблемы хим. Природ. соединений». Ташкент: 2010, С. 312. 10. Məmmədova Ş.M., Novruzov E.N., Şəmsizadə L.Ə. Böyük Qafqazda (Azərbaycan ərazisində) yayılmış çaytikanı - Hippophae rhamnoides L. Meyvələrində amin turşularının tədqiqi// Azərbaycan MEA Botanika İnstitutunun Elmi Əsərləri, 2011, XXXI cild, s. 306-310. 11. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н. Распрастранение водорастворимых углевод в плодах дикорастущих плодово-ягодных лекарственных растеный, произрастьающих в Азербайджане // Сборник научных тудовм Межд.конгресса «Физическое и духовное здоровье: традиции и инновации». Приложение к журналу Традиционная медицина (М.), 2011, т.3, №22, с. 302-308. 12. Новрузов Э.Н., Шамсизаде Л.А. Состав и содержание свободных аминокислот в плодах некоторых лекарственных плодо-ягодных растений//AMEA-nın Xəbərləri (Biologiya elmləri), 2011, cild 66, №1, s.112-119. 13. Новрузов Э.Н., Шамсизаде Л.А. Вопросы рациональной технологии получения сока из плодов шиповника Rosa L. / Х Международная научно-методическая конференция «Интродукция нетрадиционных и редких растений». Ульяновск: 2012, с. 485-493. 14. Мустафаева Л.А., Гусейнова Ш.А. С – витаминность и разработка технологии переработки плодов кизила (Cornus mas L.)/ Х Международная научно-методическая конференция «Интродукция нетрадиционных и редких растений». Ульяновск: 2012, с. 503-510. 15. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н. Пектины и их динамика накопления в плодах и ягодах// Сборник научных трудов Международного конгресса «Физическое и духовное здоровье, традиции и инновации» Приложение к журналу Традиционная медицина(М.), 2012, №4, с. 321-326. 16. Новрузов Э.Н., Шамсизаде Л.А. Содержание и состав жирного масла семянмнекоторых дикорастущих плодовых видов сем. Rosaceae // Растит.ресурсы, 2012, вып.,4, с.589-595. 17. Мустафаева Л.А. Динамика накопления витамин С в плодах некоторых дикорастущих плодо-ягодных растаний// Труды Азербайджанского национального комитета «Человек и Биосфера» (МаВ, ЮНЕСКО), 2012, т.8, с.229-237. 18. Новрузов Э.Н., Шамсизаде Л.А. Каротиноиды плодов некоторых видов Rosa L. Секции Caninae crep, Химия природных соединений, Ташкент 2012, №5, с. 802. 19. Мустафаева Л.А., Новрузов А.Р. Искендеров А.Т., Сеидов М.М., Исмаилов А.Г. Виды рода шиповника Rosa L.( Rosaceae) во флоре Нахчыванской АР// AMEA –nın Xəbərləri, (biologiya elmləri), Bakı, 2012, cild 67, №3, c. 137-143. 20. Новрузов Э.Н., Мустафаева Л.А. Факторы, действующие на антоциановую окраску плодово-ягодных соков // AMEA –nın Xəbərləri, (biologiya elmləri), Bakı, 2012, cild 67, №3, c. 24-30. 21. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н. Carotenoids from fruit of several Rosa species.Chemistry of Natural Compounds: Volume 48, Issue 5 (2012), p. 906-907. 22. Мустафаева Л.А Дикорастущие плодово-ягодные растения в различных сообществах лесов большого Кавказа (в пределах Азербайджана) Принципы и способы сохранения биоразнообразия. Йошкар-Ола, 2013, c. 178-182. 23. Мустафаева Л.А. Содержание катехинов в плодах некоторых дикорастущих плодово-ягодных растений, произрастающих в Азербайджане. Химия растительного сырья. 2013, №3, с. 187-193. 24. Мустафаева Л.А., Новрузов Э.Н., Аббасова Т.Ю. и др. Способ получени высокоэффектного антоцианового препарата // Патент İ20140091. Баку, 2014. 25. Джафарова Э.Э., Мустафаева Л.А Биохимические исследование некоторых видов рода Polygonum L., произрастающих в Азербайджане, Йошкар-Ола 2015. 334-335. 26. Мустафаева Л.А., Зульфугарова М.Б. Эффективность антиокислительного действия экстракта плодов бузины// «Принципы и способы сохранения биоразнообразия» Йошкар-Ола, 2015, c. 337-340. 27. Мустафаева Л.А., Джафарова Э.Э. Состав и содержание антоцианов цветков Polygonum aviculare Химия растительного сырья, 2016, №2, с. 103-107. | |
| Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü | .. | |
| Pedaqoji fəaliyyəti | 4 | |
| Digər fəaliyyəti | - | |
| Təltif və mükafatları | - | |
| İş yeri və ünvanı | AR ETN Botanika İnstitutu, AZ1004, Azərbaycan Respublikası, Bakı ş., Badamdar şossesi 40 | |
| Vəzifəsi | aparıcı elmi işçi | |
| Xidməti tel. | 12-502-43-30 | |
| Mobil tel. | 055 309 63 58 | |
| Ev tel. | ||
| Faks | ||
| Elektron poçtu | ||
1730190904.jpg)
